پیری پوست و فرمولاسیون محصولات موضعی آن

در این مقاله ما روند پیری پوست را بررسی خواهیم کرد. معیار ها و عوامل بازدارنده ممکن در این روند به اضافه بعضی از موادی که در حال حاضر در تکنیک های فرمولاسیون ها استفاده می شود .

محصولات ضد پیری پوست.

تغییرات در ساختار و عملکرد پوست با گذر عمر . امروزه بیشتر مصرف کنندگان با روند پیری و علائم آن آشنا هستند. مشخص است که افراد جوان ، پوستی نرم ، صاف و انعطاف پذیر دارند که این پوست با گذشت زمان در طی سالها خاصیت کشسانی خود ( Elasticity ) را از دست می دهد و ناهموار و سفت تر و چروکین می شود. روند پیری پوست ، از دو رویه جدا از هم تاثیر می پذیرد.

1. روند پیری عادی یا عمومی ، که به طور ژنتیکی و فقط با گذشت زمان به تنهایی، اتفاق می افتد که به آن روند پیری ذاتی پوست گفته می شود. دو اصطلاح زیر در این مورد به کار می روند :

Intrinsic skin aging یا Chronological aging process

در حالی که به روند پیری که از محیط بیرون تاثیر پذیرد، روند پیری خارجی یا بیرونی گفته می شود ( Extrinsic skin aging ) . هر کدام از روند های پیری پوست، منجر به بروز ویژگی های خاصی از علائم پیری پوست می شود که در ادامه راجع به آنها بحث می کنیم.

پیری درونی یا ذاتی ( Intrinsic aging ) : در نتیجه طبیعی پیری اتفاق می افتد. پوست تمام بدن را تحت تاثیر قرار می دهد، حتی نقاطی از بدن که در برابر نور آفتاب کاملا محافظت شده و پوشیده هستند نیز به همین طریق پیر می شوند. پیری ذاتی را  می توان به عنوان یک تنزل بسیار آهسته و پیوسته و غیر قابل مشاهده بافت های پوست در نظر گرفت. اما ، افرادی که از نظر سنی و گذر عمر با هم یکسان باشند ممکن است نسبت به هم جوانتر یا پیرتر به نظر برسند. دلیل این موضوع، تفاوت در ساختار ژنتیک آنهاست که نقش بسیار موثری در پیری ذاتی آنها دارد. پوستی که به طور ذاتی پیر می شود نازک و صاف است، رنگ پریده دارد و  چین و چروک ملایمی دارد. از نظر بافت شناسی ، پوستی که به طور ذاتی پیر شده باشد از تغییر در عملکرد آن مشخص می شود. عملکردهایی مثل باریک شدن لایه درمیس ، عدم تولید شبکه الستین و از دست رفتن رطوبت.

• باریک شدن لایه درمیس، به خاطر محتویات کلاژن آن است. عمل سنتز کلاژن با گذشت زمان کم می شود که منجر به کم شدن میزان کلاژن در پوست می گردد. همانطور که کلاژن، مسئول میزان قدرت و مقاومت پوست است، در خوب شدن و التیام زخم ها نقش بسیار مهمی دارد. کم شدن میزان آن، منجر به کم شدن میزان قدرت پوست، نازک و ضعیف شدن لایه درمیس و کم شدن قدرت بهبودی زخم های پوستی می شود.
• علاوه بر کلاژن، میزان سنتز الستین ( Elastin ) نیز کم می شود که منجر به از دست رفتن خاصیت کشسانی پوست می شود.
• ماهیچه های پوست صورت ، شروع به چروکیده شدن می کنند که منجر به بروز خطوط روی چهره می شود. عموما ، چین و چروک های روی صورت در نقاطی از صورت اتفاق می افتد که ماهیچه ها به منظور نشان دادن یک حالت یا بیان چیزی با تکان دادن صورت، حرکت می کنند. این خطوط شامل خطوطی می شود که مثلا از نگرانی یا حالت پریشانی در ناحیه پیشانی شکل گرفته است. یا خطوطی که از خنده در اطراف چشم و لب شکل می گیرد.
• به علاوه، تولید سلول های ایمنی نیز کاهش می یابد که منجر به کم شدن خصوصیات التیام زخم های پوست می شود. فقدان میزان قدرت ، ضخامت و خصوصیات التیام بخشی زخمها، باعث می شود که پوست بسیار در معرض خطر باشد.
• به خاطر کم شدن تولید کراتینوسیت ( Keratinocyte )، قسمت موج دار ( wavy attachment ) بین اپیدرمیس و درمیس به طور تدریجی صاف می شود. باور بر این است که این صاف شدن، منجر به افزایش میزان شکنندگی پوست می شود که باعث می شود انتقال مواد مغذی بین لایه های درمال و اپیدرمال پوست کم شود.
• با گذر عمر، قسمت های mortar و bricks مربوط به پوست تحت تاثیر قرار میگیرند که باعث کم شدن محتوای لیپید ناحیه SC و همچنین عملکرد دفاعی آسیب دیده ، افزایش از دست رفتن آب اپیدرمال و پوست خشک تر می شود.

تغییرات اضافی که در طی روند پیری اتفاق می افتد، شامل تغیر در رنگ پوست و تغییر در سایز و اندازه غدد Sebaceous یا غدد چربی پوست می شود.

• با شروع شدن روند پیری ذاتی یا درونی، کاهشی در میزان تراکم یا چگالی ملانوسیت ها وجود دارد. این کاهش، باعث می شود تا پوست پیرتر، دارای رنگ پریده باشد ، که همچنین به کم شدن میزان عروق پوست نیز بستگی دارد. بیماران مسن تر، کمتر قادرند تا از پوست خودشان در برابر آفتاب محافظت کنند و به خاطر کم شدن میزان ملانین ، بسیار در معرض ابتلا به سرطان های ناشی از نور آفتاب قرار دارند.
• تعداد غدد چربی پوست، تقریبا در تمام دوره زندگی یکسان است اما سایز یا اندازه آنها با گذشت زمان و پیری بزرگتر می شود که در نتیجه منافذ پوست ممکن است بزرگتر شود.

پیری بیرونی یا خارجی ( Extrinsic aging ) : می توانند با قرارگیری در معرض عامل های محیطی متفاوتی، پیری ذاتی را تسریع دهند و در واقع به عنوان عوامل تسریع دهنده پیری ذاتی تعریف می شوند. عوامل محیطی مثل آفتاب ، باد ، سیگار و آلودگی های محیطی. از عوامل محیطی اصلی که منجر به پیری انسان می شوند، میتوان به اشعه UV آفتاب و کشیدن سیگار اشاره کرد. هنگامی که پیری بر اثر نور آفتاب شکل میگیرد، به این روند، Photoaging گفته می شود. Photoaging یک روند انباشه یا تجمعی است (Cumulative) ، به این معنی که قرار گیری در معرض آفتاب به مرور آسیب ها را به پوست اضافه می کند. افرادی که شیوه زندگیشان به گونه ای است که بسیار در بیرون از خانه هستند، یا در آب و هوای آفتابی زندگی می کنند و پوستشان تقریبا دارای لکه است، بیشترین میزان photoaging را تجربه خواهند کرد. تخمین زده شده که 90% مشکلات پوستی و زیبایی افراد به خاطر photoaging  است. در تعداد زیادی از اکثریت مردم، photoaging و پیری در اثر مصرف سیگار، پیری ذاتی یا درونی را تحت شعاع قرار می دهد. مخصوصا در قسمت های پوست صورت، گردن، دست ها و بازو ها. به صورت فردی، میزان و گستره پیری خارجی یا محیطی پوست، به میزان قرارگیری افراد در برابر عوامل مختلف محیطی و همچنین ساختار ژنتیکی افراد بستگی دارد.

در مقایسه با پیری ذاتی ، پوست پیر شده در اثر عواملی محیطی یا بیرونی، به واسطه تغییرات قابل مشاهده تری از نظر ریخت شناسی ( morphologic ) و فیزیولوژیک مشخص می شود. پوست پیر شده در اثر عوامل محیطی یا بیرونی، می تواند به صورت زیر توصیف شود :

پوستی که دارای چروک و نواحی لکه دار است، زرد رنگ است، شکنندگی زیادی دارد، از نظر بافتی زبر و زمخت است و دارای رگ های خونی گشاد است که کاملا در زیر پوست قابل مشاهده است که در اصطلاح پزشکی به آن تلانژکتازی (Telangiectasia) گفته می شود. از نظر بافت شناسی، ویژگی های پوست پیر شده در اثر عوامل بیرونی یا محیطی، شامل تغییرات چشم گیر در نواحی درمال و اپیدرمال پوست است.

• ضخامت اپیدرمال ممکن است زیاد یا کم شود که منجر به باریک شدن و یا ضخیم شدن لایه اپیدرمیس می شود. نوع پوست، به شدت علائم photoaging را تحت تاثیر قرار می دهد. یک مثال قوی در این مورد افرادی هستند که پوستشان مناسب، اما دارای کک مک در ابتدای کودکیشان است. قرارگیری در معرض نور آفتاب شدید، منجر به نازک شدن پوست و پیدایش چین و چروک ریز در این افراد می شود. در مقابل، افرادی که دارای پوست تیره تری هستند، بعد از قرارگیری در معرض آفتاب، پوستشان زمخت تر و سخت تر می شود. به طور کلی، اپیدرمیس با گذشت سالها، در نواحی زمخت تر و ضخیم تر ، نازک تر می شود. رگهای خونی به آسانی در قسمت هایی که پوست نازک تر می شود به راحتی قابل مشاهده است و در این قسمت ها، پوست، بسیار راحت تر در مقاسیه با حالت نرمال، کبود می شود و یا خونریزی می کند. فقدان یا از دست رفتن سلول های Langerhans ( لانگرهانس ) و سیتوکین های دفاعی یا امنیتی ( immune cytokines ) در مورد پوست های پیر شده در اثر نور آفتاب (photoaged) قابل مشاهده است، که باعث کم شدن قدرت دفاعی پوست می شود.
• به خاطر قرار گیری در معرض اشعه UV و کشیدن سیگار، پوست شروع به از دست دادن رنگ درخشان و صورتی خود می کند و به جای آن یک رنگ خاکستری مایل به زرد در پوست، شروع به شکل گیری می کند. در قسمت هایی از پوست که در معرض آفتاب قرار میگیرند، معمولا تعداد و فعالیت زیادی از ملانوسیت ها وجود دارد. این موضوع ، با ظاهر نقاط تاریک تر روی پوست، مشهود است. قسمت های هایپو پیگمنت شده در پوست های آسیب دیده بر اثر نور آفتاب نیز اغلب مشهود است.

تغییرات ناشی از آسیب های نور آفتاب و کشیدن سیگار همچنین در ناحیه درمیس قابل مشهود است. قرار گرفتن های مکرر در معرض چنین عواملی منجر به تخریب کلاژن، و الستین و همچنین شکل گیری توده های الستین غیر نرمال (در اصطلاح پزشکی Elastosis) می شود. ضخامت لایه چربی زیر پوستی نیز کم می شود. همه این موارد در نهایت منجر به کم شدن قدرت  و مقاومت پوست و کم شدن خاصیت کشسانی آن به همراه چین و چروک و ضعیف شدن پوست می گردد. تحقیقات نشان داده است که، قرار گرفتن در معرض آفتاب به طور چشم گیری میزان تخریب و تضعیف کلاژن را بالا می برد که در نتیجه آن تغییرات ساختاری شدیدی در نواحی قرار گرفته در معرض نور آفتاب شکل می گیرد.

همانطور که می بینید، تغییرات پوستی ناشی از پیری ، و تغییرات پوستی ناشی از قرار گیری در معرض نور آفتاب مشابه هستند. اما ، تغییرات ناشی از نور آفتاب بسیار نگران کننده تر است و می تواند نتایج بسیار بدی را به همراه داشته باشد.

مواد رایج مورد استفاده در محصولات ضد پیری پوست

1. امروزه، محصولات و رویه های زیادی جهت جلوگیری یا درمان پیری پوست وجود دارد. از تکنولوژی های invasive گرفته تا non-invasive

• تکنولوژی های non-invasive یا غیر تهاجمی شامل جلوگیری های پایه ای و اساسی می شوند. از قبیل ، شیوه زندگی صحیح، دوری از سیگار یا دود ، استفاده از ضد آفتاب، محصولات آرایشی و بهداشتی موضعی که به طور مستقیم بر روی پوست به کار برده می شوند، microdermabrasion یا لایه برداری، استفاده از دستگاه های لیزر مخصوص و همچنین درمانهای سیستمی از قبیل درمان از طریق جایگزینی هورمون.
• تکنولوژی های Invasive یا تهاجمی شامل موارد زیر می شود :

لایه برداری های شیمیایی ، تزریق موضعی مواد شیمیایی مثل بوتاکس ( سم بوتولونیوم ) و استفاده از حجم دهنده های پوستی ( dermal fillers ) ، لایه برداری (microdermabrasion ) ، استفاده از دستگاه های لیزر متنوع و همچنین جراحی های اصلاحی. تمرکز این بخش بر روی انتخاب های ممکن برای درمان غیر تهاجمی ( non-invasive ) است و بیشتر بر روی محصولاتی که به صورت موضعی بر روی پوست اعمال می شوند و همچنین مواد اصلی تشکیل دهنده این محصولات، بحث خواهیم کرد.

یک سد دفاعی سالم پوست ( skin barrier ) محافظ بسیار مهمی در برابر از دست رفتن آب و رطوبت پوست و همچنین جلوگیری از نفوذ مواد شیمیایی یا فیزیکی است و در تولید دوباره پوست، خاصیت کشسانی پوست و صافی پوست دخیل است. بنابراین، نگهداری روزانه آن بخش بسیار مهمی از درمان ضد پیری است. گام بعدی در درمان ضد پیری، جلوگیری یا به حد اقل رساندن تخریب عناصر پوست از قبیل کلاژن و الستین است که به طور طبیعی با گذشت زمان اتفاق می افتد.

2. عصاره های گیاهی، آنتی اکسیدان ها، پروتئین ها ، پپتاید ها ، رتینوئید ها ، هیدروکسی اسید ها ( HA ها ) و ضد آفتاب ها گفته می شود که می توانند از واکنش های اکسیداتیو ( Oxidative Reactions ) جلوگیری کنند و مانع شکل گیری رادیکال های آزاد شوند و اپیدرمیس را بازسازی کنند و تولید و سنتز طبیعی کلاژن و الستین را تحریک کنند.

• عصاره های گیاهی، امروزه بسیار محبوب هستند و به طور مکرر به عنوان مواد بیولوژیکی فعال ( bioactive ) در محصولات ضد پیری مورد استفاده قرار می گیرند. عصاره های گیاهی، موادی با ریشه طبیعی هستند که اغلب اثرات متعددی دارند. اثراتی از قبیل خاصیت آنتی اکسیدانی ( مثل قهوه و انار ) ، محافظت در برابر نور آفتاب ( مثل چای سیاه و زیتون ) ، صاف کنندگی ، آرام کنندگی و اثرات ضد التهابی ( مثل بابونه و قارچ های متنوع ) ، روشن کنندگی پوست ( مثل زغال اخته و جینسنگ – blueberry & ginseng ) ، محکم سازی پوست ( مثل نعنا، نارون کوهی ) ، خاصیت نرم کنندگی ( مثل روغن نارگیل و روغن جوجوبا ) . عمدتا، عصاره های گیاهی با هم ترکیب می شوند، این عمل به منظور حصول مزیت های ترکیب آنها انجام می شود. محصولات طبیعی، شامل عصاره های طبیعی، امروزه بسیار محبوب هستند ، اما واقعیاتی در مورد این قبیل محصولات وجود دارند که باید آنها را به خاطر داشته باشید. به طور کلی ، محصولات گیاهی ، از نظر مواد تشکیل دهنده آنها دارای تنوع بیشتری نسبت به محصولات مصنوعی یا ساختگی هستند. ترکیبات گیاهان ( herbs ) و انواع مواد گیاهی به شدت به عوامل مختلفی بستگی دارد. عواملی نظیر شرایط رشد ، آب و هوا، روش های برداشت و روش های عصاره گیری. عصاره های گیاهی ، اغلب به میزان بسیار کم در محصولات زیبایی مورد استفاده قرار می گیرند که بسیار کمتر از میزان محدوده درمانی آن هاست. اگرچه نشان داده شده که بعضی از عصاره ها ( مثل چای سبز ) قادرند از طریق خاصیت های آنتی اکسیدانی یا ضد التهابی آنها، مکانیزم هایی در پوست را تحت تاثیر قرار دهند که برای اثر ضد پیری مفید است اما تعداد مطالعات بالینی کمی با فرمولاسیون های موضعی حاوی این نوع عصاره ها صورت گرفته . از این رو ، سودمندی و استفاده مفید این قبیل مواد در تهیه محصولات یا مواد ضد پیری هنوز سوال بر انگیز است و به درستی مشخص نیست.
• اکسیداتیو استرس ( Oxidative Stress ) به عنوان بنیاد و اساس راه های بیو شیمیایی است که باعث پیری با گذر زمان و پیری بوسیله نور آفتاب می شود. بدن انسان یک سیستم آنتی اکسیدانی موثری دارد که می تواند اثرات منفی اکسیداتیو استرس را خنثی کند. اما ، در مورد استرس های اکسیداتیو شدید یا مزمن، این شبکه درونی به اندازه کافی کارآمد و موثر نیست. بنابراین، ممکن است بافت ها آسیب ببینند. با توجه به تئوری پیری توسط رادیکال های آزاد، اکسیداتیو استرس با گذر عمر افزایش می یابد و اثر سیستم آنتی اکسیدانی درونی بدن هم نیز در همین زمان کم می شود. گسترش رادیکال های آزاد، تخریب و تنزل کلاژن، الستین، هیالورونیک اسید و دیگر عوامل اثر گذار در پیری را باعث می شود. بنابراین، فراهم آوردن آنتی اکسیدان برای پوست، در پایین آوردن اثرات پیری بسیار مفید و موثر است. آنتی اکسیدان ها با خنثی کردن رادیکال های آزاد از آسیب سلول ها جلوگیری می کنند. امروزه ، آنتی اکسیدان ها به مقدار زیادی که این مقدار رو به افزایش است در محصولات زیبایی و دارویی-زیبایی به صورت OTC ( بدون نسخه پزشک ) و همچنین در نوشیدنی ها و غذا ها یافت می شود. مواد تشکیل دهنده ای که رایج هستند و بیشتر مورد استفاده قرار میگیرند شامل موارد زیر می باشند :

ویتامین ها ( مثل ویتامین C و ویتامین B3 و ویتامین E ) ، عصاره های گیاهی ( مثل عصاره چای سبز و عصاره هسته انگور ) و دیگر مواد از قبیل رسوراترول، اسید لیپوئیک ، فرولیک اسید، کوآنزیم  Q10 یا یو بی کینون

به منظور جلوگیری از پیری در اثر نور آفتاب ( photoaging )، هنوز مشخص نیست که کدام آنتی اکسیدان ها بیشترین اثر مثبت را دارند. باور دانشمندان بر این است که ، به منظور حصول بهترین نتیجه، خوردن غذاها و نوشیدنی های حاوی آنتی اکسیدان، باید در کنار استفاده از محصولات موضعی انجام گیرد. آنتی اکسیدان ها ، نه تنها می توانند به عنوان مولکول های بازدارنده در برابر اکسیداسیون عمل کنند، بلکه بعضی از آنها می توانند تولید کلاژن را نیز تحریک کنند و سطح اسید هیالورونیک در پوست را حفظ کنند و اثرات ضد التهابی داشته باشند.

• پپتاید ها و پروتئین ها نیز امروزه به عنوان مواد ضد پیری بسیار محبوب هستند که هم در محصولات زیبایی به صورت موضعی فرموله می شوند و هم از طریق محصولات تزریقی. این مواد اثرات مختلفی دارند، شامل اثرات ضد التهابی، کم کردن چین و چروک ها با بالا بردن تولید کلاژن، سفت کردن و محکم کردن پوست، صاف کردن پوست ، مرطوب کنندگی و اثرات محافظت از پوست. برای مثال : رایج ترین پپتاید ها و پروتئین های مورد استفاده شامل مواد طبیعی از قبیل کلاژن، الستین، گندم هیدرولیزه شده و پروتئین سویا می باشند و از پروتئین ها و پپتاید های ساختگی یا ترکیبی نیز می توان به موارد زیر اشاره کرد :

Matrikines ، neuropeptide ها شامل سم بوتولینیوم و انواع آنزیم ها مثل آنزیم های پروتئولیتیک (proteolysis Enzyme)

• رتینوئیدها دسته ای از مواد شامل ویتامین A ( رتینول ) و مشتقات آن هستند. این مواد هم در محصولات زیبایی-دارویی با نسخه پزشک استفاده می شوند ، هم در محصولات بدون نیاز به نسخه پزشک. اسید رتینوئیک و مشتقات آنها شامل adapalene ، tazarotene و bexarotene داروهایی ثبت شده با نسخه پزشک هستند. مشتقات رتینول موضعی که در فرمول های ضد پیری مورد استفاده قرار می گیرند شامل رتینول استر ها ، رتینول، رتین آلدیهاید و اکسی رتینوئید ها.

به طور کلی، رتینوئید ها ، مولکول های چربی دوست یا Lipophilic هستند ( به سمت چربی تمایل دارند ) که می توانند به اپیدرمیس نفوذ کنند و وارد درمیس شوند. اثرات آنها شامل موارد روبرو است :  بهبود زمختی سطح پوست ، بهبود لکه ها یا خال های مربوط به پیری مانند تصویر

کم کردن خطوط ریز چهره از طریق کم کردن شکنندگی کلاژن ها و تحریک تولید کلاژن های جدید. رتینوئید ها در سطح مولکولی از طریق گیرنده های موجود در سلول های پوست کار می کنند. اسید رتینوئیک در ابتدا با هدف درمان آکنه بود اما مطالعات بالینی یا آزمایشگاهی نشان داد که نه تنها در درمان آکنه موثر است بلکه از هر دو نوع پیری پوست که قبلا گفتیم جلوگیری می کند و پوست آسیب دیده را بهبود می بخشد. بعدا از این ماده به طور بسیار جدی و زیاد به عنوان درمانی موثر برای پیری پوست در اثر نور آفتاب ( photoaging )، آکنه و دیگر مشکلات پوستی به صورت موضعی استفاده شد. این ماده فقط با نسخه پزشک ارائه می شود. یکی از مشکلات اصلی این ماده این است که می تواند حساسیت زا یا التهاب آور باشد و در صورت بروز اینگونه التهاب ها معمولا، به این نوع عارضه “درماتیت رتینوئید” یا “واکنش رتینوئید” گفته می شود که استفاده از آن را محدود می کند.  اثرات موضعی از قبیل احساس سوزش، سرخی و پوسته پوسته شدن، عمدتا در هفته های اول درمان توسط اسید رتیونیک اتفاق می افتد و تقریبا همیشه  گذرا هستند و با استفاده مداوم به مرور این اثرات کم می شوند. اما ، بعضی از بیماران به محض مشاهده این علام استفاده از آن را قطع می کنند. روش هایی برای کم کردن این نوع التهاب های پوستی ساخته شده است ، این روش ها شامل فرمولاسیون سیستم تحویل مخصوص ( یعنی ماده دقیقه به نقطه هدف برسد ) به اضافه ترکیب یا ساخت مشتقات جدید است. یک عارضه جانبی در اثر درمان رتینوئید حساسیت به نور آفتاب است ( photosensitization ) است که به طور طبیعی در شروع درمان اتفاق می افتد. به بیمارانی که تحت درمان توسط رتینوئید هستند پیشنهاد می شود که از قرار گرفتن زیاد در معرض نور آفتاب خودداری کنند و جوانب احتیاط ( مثل استفاده از ضد آفتاب ) جهت محافظت از نور آفتاب را رعایت کنند، اما بعد از گذشت چند ماه از درمان، واکنش پوست نسبت به اشعه UV به حالت نرمال خود بر میگردد.

رتین آلدیهاید و رتینول، مشتقات ملایم تری از رتینوئید اسید هستند که از نظر علمی نیز اثرات ضد پیری آنها ثابت شده است. این مواد بدون نسخه هم موجود می باشند. هر دوی رتین آلدیهاید و رتینول پیش ساز رتینوئیک اسید هستند ( مثلا آنها به رتینوئیک اسید تبدیل می شوند ، ماده فعال بیولوژیکی ویتامین A در پوست )  . تحقیقات نشان داده که رتینول امن، موثر و تحمل آن در غلظت کم راحت تر از رتینوئیک اسید است. در حال حاضر، رتینول پر استفاده ترین رتینوئید است که نه تنها اثر مثبتی بر روی پیری محیطی یا خارجی پوست دارد بلکه در پیری درونی یا ذاتی پوست نیز موثر است. برای جلوگیری از حساسیت، محصولات باید در شب و در میزان کم مورد استفاده قرار گیرند. استفاده از مرطوب کننده نیز اغلب توسط متخصصان پوست برای جلوگیری از خشکی پوست پیشنهاد می شود. استفاده از ضد آفتاب نیز هنگام استفاده از رتینوئید ها ضروری است، زیرا این محصولات باعث می شوند تا پوست نسبت به نور آفتاب حساس باشد. رتینوئید ها در بهترین حالت استفاده باید در شب مورد استفاده قرار گیرند، زیرا photoinactivated هستند ، به این معنی که نور مستقیم آفتاب ، آنها را از بین می برد و در نتیجه اثر آنها را کم می کند. هنگام استفاده از رتینوید ها، بیشترین بهبود در علامت های پیری پوست در طی اولین سال درمان حاصل می شود و این بهبود با استفاده مکرر تا 4 سال حفظ خواهد شد.

• HA ها یا هیدروکسی اسید ها، اسید کربوکسیلیک هایی هستند که به طور طبیعی شکل می گیرند که در دهه های گذشته در درمان پیری پوست بسیار از آنها استقبال شده است. هیدروکسی اسید ها شامل موارد زیر می شوند :
  • ( AHA ( Alpha Hydroxy Acid  ها : مثل لاکتیک اسید ، گلیکولیک اسید ، مالیک اسید ، اسید تارتاریک، اسید سیتریک
  • ( BHA ( Beta Hydroxy Acid ها : مثل beta-Hydroxybutyric acid
  • ( PHA ( Poly-Hydroxy Acid ها : مثل گلوکونولاکتون
  • BA ( Bionic Acid ) ها : مثل لاکتوبیونیک اسید
  • ( AMA ( Aromatic Hydroxy Acid ها : مثل سالیسیلیک اسید ها

این اسید های طبیعی یا ارگانیک ، به طور نرمال، ترکیبی یا ساختگی هستند ، اما بعضی از آنها می توانند از منابع کاملا طبیعی گرفته شوند. منابعی مثل نیشکر، شیر ترش ، سیب ، انگور و مرکبات . هیدروکسی اسید ها  می توانند تاثیر زیادی بر روی پوست بگذارند. تاثیراتی از قبیل لایه برداری پوست ، مرطوب کنندگی پوست و خاصیت های ضد التهابی و همچنین اثرات آنتی اکسیدانی. یکی از اصلی ترین مزیت های آنها تقویت و بهبود پوستی است که بر اثر نور آفتاب دچار پیری شده ( photoaged skin ) . از نتایج مشهود استفاده آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد :

• کاهش میزان زمختی پوست
• کاهش بی رنگی و لک های پوستی
• افزایش ضخامت کلی پوست و میزان تراکم یا چگالی کلاژن
• بهبود کیفیت فیبر های الستیک ( Elastic Fibers Improved Quality Of) که باعث می شود پوست محکم تر و سفت تر به نظر برسد.

HA ها در غلظت یا میزان کم (بین 4 تا 10 درصد) از اجزای تشکیل دهنده کرم ها و لوسیون هایی هستند که بدون نسخه پزشک هم عرضه می شوند و برای پیری پوست بسیار موثر تلقی می شوند. در غلظت های بالا ( بیشتر از 20% ) از آنها به عنوان لایه بردارهای شیمیایی برای درمان بعضی از بیماری ها و شرایط خاص مثل پینه ( calluses ) ، آکنه و پیری پوست در اثر نور آفتاب، استفاده می شود.

AHA ها، مثل گلیکولیک اسید و لاکتیک اسید در محصولات مراقبت از پوست، بسیار مورد استفاده قرار می گیرند تا هم به عنوان یک عامل لایه بردار شیمیایی عمل لایه برداری را انجام دهند و هم سطح پوست را دوباره بازسازی کنند. اسید سیتریک در فرمول های موضعی به عنوان یک آنتی اکسیدان و تنظیم کننده pH و عامل ضد پیری پوست، بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. گلوکونولاکتون ، که یک PHA است نیز در فرمولاسیون های زیبایی بسیار مورد استفاده قرار میگیرد ، زیرا سیستم دفاعی را تقویت می کند و یک ماده آنتی اکسیدان و مرطوب کننده ملایم است. به علاوه خاصیت های ضد پیری نیز دارد. یک مزیت این ماده این است که باعث افزایش میزان سوختگی در اثر نور آفتاب هنگام قرارگیری در معرض اشعه UVB نمی شود، در حالی که در گلیکولیک اسید این اتفاق می افتد. گلوکونولاکتون را می توان همچنین در کنار داروهای اکسیداتیو مثل بنزوئیل پراکسید فرموله کرد. این عمل برای کم کردن التهاب های پوستی و اریتما ( erythema ) که توسط داروهای اکسید کننده ایجاد می شود به کار می رود. BA ها همچنین موادی هستند که نم یا رطوبت را از هوا جذب می کنند (hygroscopic) و در دمای اتاق محلول آبی آنها به یک ژل تبدیل می شود، زیرا آب آن تبخیر می شود. این ژل می تواند اثرات محافظت کنندگی و آرام بخشی برای پوست های ملتهب داشته باشد. بنابراین، می تواند بعد از درمان های مختلف زیبایی که سیستم دفاعی پوست را ضعیف می کند ( مثل لایه برداری شیمیایی پوست صورت ) ، مورد استفاده قرار گیرد. لاکتوبیونیک اسید  که یک BA است نیز اثرات مثبت چشم گیری در برابر آسیب ها و التهاب های پوستی ناشی از نور آفتاب دارد که از شکل گیری چین و چروک ها، شل شدگی و شکل گیری نقطه های سرخ رنگ روی پوست ، جلوگیری می کند. سالیسیلیک اسید که یک AMA است ، در محصولات زیبایی بدون نسخه پزشک و محصولات زیبایی فقط با نسخه پزشک و به منظور مصارف خاص، بسیار مورد استفاده قرار می گیرند. سالیسیلیک اسید یک لیپوفیلیک یا چربی دوست ( قابل حل در چربی ) است که در مورد پوست های چرب بسیار مفید است. دارای اثر کراتولیتیک ( لایه برداری ) است و خصوصات آنتی باکتریالی دارد.

• ضد آفتاب ها با مسدود کردن فیزیکی نور آفتاب یا جذب و تغییر شکل دادن آن در پوست یک محافظت در برابر نور آفتاب فراهم می آورند. این مواد نیز به عنوان مواد ضد پیری پوست در نظر گرفته می شوند. اگرچه درمان های متعددی برای پوست های پیر وجود دارد، اما جلوگیری از پیری محیطی یا خارجی ( extrinsic aging ) بهترین راه جلوگیری از پیری پوست است. این روش ها شامل موارد زیر هستند :
  • دوری از نور آفتاب و استفاده از ضد آفتاب در مواقعی که نمی توان از نور آفتاب اجتناب کرد.
  • دوری از آلودکی و دود و سیگار
  • جلوگیری از کشیدگی پوست صورت در حالت های مختلف
  • خوردن غذاهای سرشار از سبزیجات و میوه جات
  • مصرف آنتی اکسیدان ها و استفاده از آنتی اکسیدان های موضعی

مواردی که در فرمولاسیون محصولات موضعی ضد پیری پوست باید در نظر گرفته شوند.

اکثر فرمولاسیون های زیبایی که بر روی پوست اعمال می شوند، نیاز نیست که به درون لایه های عمیق پوست نفوذ کنند زیرا آنها بر روی سطح پوست عمل می کنند. پاک کننده ها و تمیز کننده های پوست کثیفی و گرد و خاک را از روی پوست پاک می کنند. مرطوب کننده ها، ناحیه SC پوست را مرطوب می کنند و از طریق فراهم آوردن لیپید ها برای ناحیه SC آن را صاف می کنند، در حالی که محصولات زیبایی ، ظاهر پوست را تقویت و آن را هموار و صاف کرده و مشکلات آن را می پوشانند. از طرف دیگر، بیشتر فرمولاسیون های ضد پیری ، مثال هایی از فرمولاسیون هایی هستند که ضرورتا باید به درون پوست نفوذ کنند ( لایه های عمیق تر اپیدرمیس و درمیس ) تا اثرگذاری بهینه داشته باشند.

نفوذ مواد فعال از طریق پوست، پروسه ساده ای نیست به گونه ای که بعضی ها ممکن است تصور کنند. در ابتدا ، مواد فعال باید در وضعیت محلول (dissolved state ) باشند تا بتوانند جذب پوست شوند یا به درون پوست نفوذ کنند. بعد از به کار بردن امولسیون ( بیشتر محصولات زیبایی )  بر روی پوست ، مواد تشکیل دهنده خاصی شامل آب شروع به تبخیر شدن و از بین رفتن می کنند. این تبخیر ، ساختار و ترکیب امولسیون بر روی پوست را تغییر می دهد. اگر ماده فعال در فاز چربی حل شود ، تبخیر شدن آب پدیده بسیار مفیدی است، زیرا باعث می شود تا قرارگیری ماده فعال به درون پوست با سرعت بیشتری انجام شود. از طرف دیگر ، اگر ماده فعال در فاز آب حل شود، تبخیر آب به طور چشم گیری بر روی میزان مواد فعال در وضعیت محلول  تاثیر می گذارد.  به طور مثال ” قابلیت تحویل یا نفوذ”

در چنین مواردی، برای کم کردن میزان تبخیر آب، باید تا حد ممکن از مواد مقاوم در برابر تبخیر آب استفاده شود.

در مورد مواد فعال، فاکتور ها یا عوامل زیادی وجود دارند که می توانند در موفقیت نفوذ صحیح آنها دقیقا به درون پوست تاثیر گذار باشند. ناحیه SC پوست به خاطر اجزای لیپیدش یک خاصیت لیپوئیک دارد. لایه های عمیق تر اپیدرمیس و همچنین درمیس در مقایسه با SC آبکی تر و دارای رطوبت بیشتری هستند. یک ماده باید بتواند از طریق یک ناقل به ناحیه SC نفوذ کرده و بتواند از طریق ناحیه SC به بخش اپیدرمیس زنده و فعال و درمیس بالایی انتشار پیدا کند تا بیشترین اثر گذاری را داشته باشد. فاکتور ها و عوامل متعددی وجود دارند که بر توانایی یک مولکول داده شده جهت نفوذ به ناحیه SC و پایین رفتن تا رسیدن به لایه درمال، تاثیر می گذارند. دو مورد مهم که باید در نظر گرفته شوند “سایز و اندازه مولکولی” و “قابلیت حل شدن” هستند.  به طور کلی ، مولکول هایی با سایز و اندازه مولکولی بیشتر از 500 Da به راحتی از طریق ناحیه SC نفوذ نمی کنند و همینطور در مورد قابلیت حل شدن ، مواد هایدروفوبیک ( آبگریز ) مثل لیپوفولیک، در مقایسه با مواد قابل حل در آب، شانس بهتری برای نفوذ به لیپید ها درون ناحیه SC دارند، اما مواد دارای خاصیت لیپوفیلیک ( چربی دوست )  بالا، ممکن است به ناحیه SC وارد شوند و به جای حرکت به ناحیه های درمیس و اپیدرمیس مرطوب تر در همانجا باقی بمانند . به علاوه، مولکول های غیر یونیزه شده در مقایسه با مولکول های یونیزه شده ، بهتر به درون پوست نفوذ می کنند. همانطور که pH می تواند وضعیت یونیزاسیون مولکول ها را به طور چشمگیری تحت تاثیر قرار دهد، pH فرمولاسیون ها برای نفوذ بهینه و ایده آل حیاتی است. در پس همه این عوامل، خصوصیت های مولکولی دیگری نیز وجود دارند که نفوذ دارو به پوست را می توانند تحت تاثیر قرار دهند. این فاکتور ها و عوامل شامل موارد زیر می باشند :

• الحاق ماده فعال به اجزای پوست مثل ( لیپید ها ، پروتئین ها و آنزیم ها )
• ارتباط و تعامل بین ماده فعال و بافت
• و اندازه ذره در صورتی که ماده فعال در یک وضعیت معلق در فرمولاسیون قرار دارد.

تکنیک های متعددی برای افزایش میزان نفوذ مواد به پوست موجود است. مثال ها شامل موارد زیر می شوند :

• فرموله کردن یک محلول فوق اشباع شده از ماده اصلی داخل ناقل با استفاده از حل کننده های خاص
• پایین آوردن نقطه جوش ماده اصلی
• تغییر قابلیت حل کردن ماده اصلی
• استفاده از ماده ای که می تواند میزان نفوذ ماده اصلی را افزایش دهد ( که در اصطلاح به این مواد افزایش دهنده قدرت نفوذ یا penetration enhancer ) می گویند. و عوامل بسیار دیگر…

برای مشاهده بهترین کرم ضد چروک و جوان کننده اینجا کلیک کنید.